کارکرد شناسی بن مایه خضر در متون روایی فارسی تا قرن هشتم

بن مایه های داستانی، از نوع عناصر ساختاری – معنایی و زیبا شناختی هستند که به تقویت جنبه های ساختاری داستان کمک می کنند و سبب عمیق تر شدن مفاهیم مندرج در داستان می شوند. این پژوهش بر آن است تا نقش و کارکرد خضر را در مقام بن مایه ای داستان مورد بررسی قرار دهد. نتایج به دست آمده از رهگذر تحقیق حاضر، حکایت از این دارد که خضر به عنوان یک کهن الگو و بن مای? داستانی در بسیاری از متون فارسی ایفای نقش می کند و از این لحاظ باید متون صوفیانه را مقدم بر دیگر متون دانست که خضر در آن بیشترین نقش را به عهده می گیرد. عمده ترین کار کردهای این بن مایه عبارتند از: پیر و راهنما، یاریگر، نصیحت گو، مشکل گشا، تعلیم و راهزن طریقت. نکت? دیگر این که خضر در متون روایی فارسی – به ویژه در متون صوفیانه - نقش مثبت و گاه نقش منفی دارد.